hunebedden drenthe

Wat zijn hunebedden en waar vind je de mooiste hunebedden in Drenthe?

Wie naar Drenthe gaat, kan bijna niet om de hunebedden heen. Van de 59 hunebedden in Nederland staan er 52 in Drenthe en 2 net over de grens in Groningen. Je komt ze dus vanzelf wel tegen als je gaat wandelen of fietsen in Drenthe. Maar wat zijn hunebedden eigenlijk, hoe zijn ze gemaakt en waarom? En waar vind je de mooiste hunebedden van Drenthe?

Wat zijn hunebedden?

Hunebedden zijn bouwwerken van megalieten (van de Oud-Griekse woorden voor groot en steen: mega en lithos). Groot zijn ze zeker, deze zwerfkeien. Ze zijn 150.000 jaar geleden tijdens de voorlaatste IJstijd vanuit Scandinavië meegevoerd door een ijskorst van wel een kilometer dik, die Nederland vanuit het noorden tot de lijn tussen Leiden en Nijmegen bedekte. Toen het ijs weer smolt, bleven de stenen achter als mooi bouwmateriaal. Maar ze waren wel zwaar…

Hoe zijn hunebedden gebouwd?

Sommige mensen denken dat de hunebedden zijn gemaakt door reuzen. Vandaar ook de naam, want hune is een oud Drents woord voor reus. Drentse reuzen zoals Ellert en Brammert zouden de hunebedden hebben gemaakt door wat zwerfkeien op een hoop te smijten. Waarschijnlijker is het dat menselijke hunebedbouwers een kuil groeven en daarin eerst de staande stenen rechtop zetten. Daarna stortten ze de kuil vol met zand en sleepten ze de dekstenen rollend over boomstammetjes naar hun plek. Als ze goed lagen, kon het zand onder het hunebed worden weggegraven.

Waarom werden hunebedden gebouwd?

Hunebedden zijn collectieve grafkamers, die plaats boden aan wel veertig overledenen. Die werden er zonder verdere bescherming in gelegd, maar kregen wel rijkdommen en wapens mee, omdat ze die nodig zouden hebben op hun reis naar het hiernamaals. De botten zijn inmiddels vergaan, maar grafgeschenken zijn wel gevonden: potten van aardewerk, gereedschap en wapens van steen en sieraden van barnsteen. Die vondsten vertellen ons over het leven van de hunebedbouwers, die ook wel het Trechterbekervolk worden genoemd. Zij waren de eerste boeren die zich in Drenthe vestigden, zo’n 5000 jaar geleden in de Nieuwe Steentijd (het Neolithicum).

Hunebedcentrum Borger

Het Hunebedcentrum in ‘Hunebedhoofdstad’ Borger is een uitgebreid informatiecentrum, waar je een film kunt bekijken over hoe zwerfkeien in de één na laatste IJstijd naar Drenthe kwamen en daar later gebruikt werden voor hunebedden. Er is een reconstructie te zien van hoe een hunebed er oorspronkelijk moet hebben uitgezien. Ook kom je meer te weten over de bouwers ervan, de stenen die uit Scandinavië zijn meegevoerd door het ijs en de dieren die in die tijd in de Lage Landen leefden.

Hunebedcentrum Borger Drenthe binnen

Buiten is een woning van de hunebedbouwers nagebouwd en kun je over een blotevoetenpad lopen en proberen of je zelf een zware steen kunt verplaatsen met behulp van een paar boomstammetjes. Er worden ook andere activiteiten aangeboden, zoals boogschieten.

hunebedcentrum borger steentijd

Voor het Hunebedcentrum liggen enorm veel zwerfkeien, met bordjes erbij waarop staat waar ze vandaan komen.

stenen hunebedcentrum borger

Het grootste hunebed van Drenthe

Bij het hunebedcentrum staat ook het grootste hunebed van Nederland. Het is 22,3 meter lang en bestaat uit 26 draagstenen en 9 dekstenen, plus één op de ingang. Het kan trouwens nog veel groter: in Duitsland staat een hunebed dat twee keer zo groot is.

grootste hunebed drenthe
Hier zie je ook goed de poortstenen bij de ingang van het hunebed

Dit hunebed bevindt zich bij het Hunebedcentrum, maar je kunt het gratis bezoeken. Hiervoor loop je wel door de entree van het Hunebedcentrum (met links de kassa en rechts de museumwinkel) en dan rechtdoor aan de andere kant weer het gebouw uit. Ook de stenentuin voor het Hunebedcentrum is gratis te bezoeken.

Het kleinste hunebed en het elegantste

Als je het grootste hunebed hebt gezien, wil je vast ook wel het kleinste zien. Het kleinste hunebed van Drenthe vind je vlak bij Drouwen. Wij bezochten het tijdens een fietstocht vanaf vakantiepark Landal Het Land van Bartje en deze bordjes wezen ons de weg.

fietsen langs hunebedden

Het kleinste hunebed van Drenthe heeft nummer D22 (zo kun je het ook terugvinden op Google Maps).

kleinste hunebed in drenthe

Een paar meter verderop staat hunebed D21. dat wel het elegantste wordt genoemd omdat het zo symmetrisch is. In dit hunebed is ook aardewerk gevonden.

hunebed bij drouwen

Gereconstrueerd hunebed: Papeloze kerk

Behalve in het Hunebedcentrum in Borger kun je nog op een andere plek zien hoe de hunebedden er oorspronkelijk uitzagen. Hunebed D49 bij Schoonoord is namelijk tussen 1950 en 1960 deels in de oorspronkelijke staat teruggebracht. Je ziet hier goed de draagstenen, de dekstenen daarbovenop en de kransstenen om het hunebed heen. De ruimte tussen de grote stenen werd opgevuld met kleinere stopstenen en het hunebed werd afgedekt met aarde, zoals je op de foto aan de achterkant kunt zien. Later zijn de hunebedden bloot komen te liggen doordat de wind het zand en de aarde wegblies.

Omdat de protestanten deze plek in de 16e eeuw gebruikten om (hoewel dat niet mocht van de katholieken) bij elkaar te komen, wordt dit hunebed de Papeloze kerk genoemd.

Papeloze kerk in Schoonoord

Wij hadden wel wat moeite om dit hunebed te vinden. Uiteindelijk parkeerden we de auto op parkeerplaats Bos van de Toekomst en liepen over het fietspad terug richting Schoonoord tot we een wegwijzer naar het hunebed zagen. Als je meer tijd hebt, kun je ook iets verderop parkeren, op parkeerplaats Kibbelveen. Vanaf daar kun je dan een archeologiewandeling van 4,7 km maken. Je komt dan ook nog langs grafheuvels en ‘Celtic fields’.

Hunebed langs de mooiste bosweg

Deze tip kregen we van een medewerker van Landal Het Land van Bartje. Ze adviseerde ons een mooie autoroute van dit Landal-park naar Exloo en toen we die eenmaal gevonden hadden, stuitten we op dit hunebed. Ooit stond het op een kale vlakte, maar in de jaren 30 van de 20e eeuw werd hier het huidige bos geplant. Dat werd zo gedaan, dat het hunebed nog mooier uitkomt. De bomen vormen als het ware het decor voor de stenen. Je vindt dit hunebed (en dus ook de mooie weg van Landal Land van Bartje naar Exloo) door in Google Maps hunebed D30 op te zoeken.

Vakantiewoningen in Drenthe

En zo zijn er dus nog veel meer hunebedden te vinden in Drenthe. Genoeg om je meerdere dagen te vermaken. Wij brachten dan ook al een paar keer een weekend door in Drenthe, zodat we wat meer tijd hadden om de hunebedden in deze ‘oerprovincie’ te bekijken. We verbleven beide keren bij Landal: hier kun je lezen over onze ervaringen op Landal Land van Bartje en we verbleven ook al eens op Landal Hunerwold State.

Hier vind je nog meer uitstapjes in Drenthe die wij als buitenmensen echt de moeite waard vonden.

Kijk in de video over ons weekendje Drenthe wat we nog meer deden in deze ‘oerprovincie’ (en abonneer je om onze vakantietips in de gaten te houden).

Wij werden uitgenodigd om Drenthe te bezoeken voor Stralend Nederland.

Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.

Sandra van Bijsterveld
Sandra van Bijsterveld

Leuk dat je er bent! Mijn naam is Sandra van Bijsterveld. In 2013 begon ik met bloggen en inmiddels doe ik dat fulltime. Op Stralend Nederland deel ik mijn persoonlijke tips in Nederland met je, zoals mooie fiets- en wandeltochten en fijne vakantiewoningen. Op andere websites blog ik over onze vakanties in Noord- en Oost-Europa, en over Scandinavische lifestyle.

3 reacties

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ik ga akkoord met het privacybeleid.